Op 2 mei 2023 krijgen nabestaanden van voormalige gevangenen van de KZ-Neuengamme opnieuw de kans om hun posters die zijn ontworpen voor de Plek voor Verbinding en Herinnering af te drukken, op te plakken en publiekelijk te presenteren.
Elk jaar wordt de Plek voor Verbinding en Herinnering bij het platenhuis van de KZ-Gedenkstätte Neuengamme aangevuld met nieuwe drukplaten van posters waarmee nabestaanden hulde brengen aan hun vervolgde familielid. De drukplaten zijn ter plaatse zichtbaar in de buitenruimte en zijn klaar om de posters met de hand te reproduceren in de drukkerij. Zo groeit de Plek voor Verbinding en Herinnering van jaar tot jaar.
Vorig jaar gingen meer dan 30 familieleden uit verschillende landen in op de uitnodiging om elkaar voor de Plek te ontmoeten. Velen maakten van de gelegenheid gebruik om een of meer posters te drukken met de drukplaten die ze zelf in de drukkerij hadden ontworpen en om met elkaar te praten over hun eigen familiegeschiedenis.
Meer dan 100 gasten kwamen naar de posterpresentatie. De sprekers waren Balbina Rebollar, dochter van Evaristo Rebollar en voorzitter van de Spaanse Amicale de Neuengamme, Karin van Steeg, familielid van 14 van de concentratiekampgevangenen die tijdens de razzia in Putten werden gedeporteerd, en Yvonne Cossu, erevoorzitter van de Franse Amicale de Neuengamme. De een na de ander presenteerde hun zelfontworpen posters en beschreef op indrukwekkende wijze welke gedachten, doelen en overwegingen en gevoelens voor hen belangrijk waren bij de ontwikkeling van deze posters.
Voor de posters stonden alle nabestaanden in de rij met hun drukplaten en noemden achtereenvolgens de naam van de persoon aan wie hun drukplaat is opgedragen – voor velen een ongelooflijk ontroerend moment en een hoogtepunt van het evenement.
© Iris Groschek, SHGL
Ook dit jaar is er weer de mogelijkheid om samen te drukken, posters te presenteren en de verhalen van de vervolgden en hun families achter de posters te leren kennen:
Dinsdag 2 mei 2023, 14:00-17:00: Vrije toegang tot drukwerkplaats op de Plek voor Verbinding en Herinnering
Gedurende deze tijd kunnen alle familieleden de drukkerij bezoeken zonder voorafgaande registratie om hun zelf ontworpen poster af te drukken. U krijgt een inleiding tot de druktechniek die al werd gebruikt in het verzet tegen het nationaal socialisme en de mogelijkheid om ideeën uit te wisselen met andere familieleden van vervolgden. De posters kunnen mee naar huis worden genomen, verder worden verspreid of beschikbaar worden gesteld voor een presentatie op locatie. We kijken uit naar vele internationale ontmoetingen en discussies!
Dinsdag 2 mei 2023, 17:00-18:00: Posterpresentatie op de Plek voor Verbinding en Herinnering
Twee familieleden van voormalige concentratiekampgevangenen presenteren hun posters aan het publiek op de Plek voor Verbinding en Herinnering. Na afloop worden alle aanwezige familieleden uitgenodigd om posters die zij hebben ontworpen samen te plakken. Sprekers:
Riet Schuit/Karin van Steeg
Pas op 13-jarige leeftijd hoorde Riet Schuit over haar echte vader. Hendrikus Schipper was in 1944 uit Putten in Nederland gedeporteerd tijdens een vergeldingsactie van de Duitse Wehrmacht. Acht maanden later werd zijn dochter Riet geboren. Door zijn deportatie konden Riets ouders niet trouwen. Of hij ooit heeft vernomen dat hij vader zou worden, is niet bekend. Hendrikus Schipper overleed enkele weken na zijn arrestatie in het Ladelund buitenkamp van de KZ-Neuengamme. Hij werd 21 jaar. Zijn verhaal was taboe in de familie. Samen met Karin van Steeg vertelt Riet Schuit over haar vader en de gevolgen van zijn deportatie voor haar eigen leven.
Mykola Titov/Yanina Martynova
“Ik ben na de oorlog geboren, maar de oorlog heeft me nooit losgelaten”, schreef Mykola Titov in 2020 op de poster die hij ontwierp voor zijn oom Ivan Titov, die stierf in de KZ-Neuengamme. Twee jaar later vond de Russische invasie van Oekraïne plaats. Mykola Titov en zijn familie wisten uit het Oekraïense oorlogsgebied naar Hamburg te ontsnappen. Namens Yanina Martynova, die als ontheemde in Oekraïne leeft, presenteert hij de poster over Nikolai Awdeenko. De grootvader, met wie Janina Martynova opgroeide, overleefde de gevangenschap in de KZ- Neuengamme. Met de compensatie waarop Nikolai Awdeenko decennialang moest wachten, hielp hij zijn kleindochter studeren.
Muzikale begeleiding: Georg Taubitz en Matthis Gaebel, hoorn
Een evenement van de AG Ort der Verbundenheit en de KZ-Gedenkstätte Neuengamme in samenwerking met de Vrienden van de KZ-Gedenkstätte Neuengamme, de Amicale Internationale KZ Neuengamme en de werkgroep Neuengamme.
Belangrijk:
Laat het ons uiterlijk 15 april 2023 per e-mail weten aan info@ort-der-verbundenheit.org als u uw poster wilt plaatsen bij de posterpresentatie. Omdat de posters na het printen nog moeten drogen, maken we alle posters van tevoren klaar voor de presentatie. Wij verheugen ons op uw bezoek.
Vertaald door Karel van der Meer