Op 2 en 3 mei 2022 kwamen nabestaanden en belangstellenden bijeen om de slachtoffers van de scheepsramp van 3 mei 1945 in de Lübecker Bocht te herdenken. De samenvatting van de herdenkingsplechtigheid is nu te vinden op het YouTube-kanaal van de Amicale Internationale KZ Neuengamme.
De Amicale Internationale KZ Neuengamme (AIN) nodigde in samenwerking met verschillende partners geinteresseerden uit voor de herdenking in Neustadt. Prof. Bill Niven gaf op 2 mei een lezing over de Engelse en Duitse herdenkingscultuur op het marktplein van Neustadt, voordat Kristof van Mierop van de Belgische Amicale en Françoise Plaza-Carlstroem van de Franse Amicale een inkijk gaven in hoe herinneringen aan hun gevangen familieleden in de familie werden doorgegeven. Aan het einde van de eerste dag van het evenement spraken Sebastian Sakautzki, directeur van het Ahrensbök Memorial, en Dr. Reimer Möller, directeur van het archief van KZ-Gedenkstätte Neuengamme, over de betekenis van 3 mei 1945 in onderzoek en educatie.
De herdenkingsbijeenkomst op 3 mei vond plaats op de Begraafplaats Van Cap Arcona. Na de welkomswoorden van Kirsten Eickhoff-Weber, eerste vice-voorzitter van het deelstaatparlement van Sleeswijk-Holstein, Sönke Sela, burgemeester van de stad Neustadt in Holstein en Dr. Martine Letterie, voorzitter van Amicale Internationale KZ-Neuengamme, sprak Magda Wajsen over haar grootvader Kazimierz Wajsen, die het zinken van de “Athene” overleefde. Bernard Jeune hield toen een toespraak over zijn vader Eugène Jeune, die stierf op de “Cap Arcona”. Daarnaast droegen leerlingen van het gymnasium van Neustadt bij aan de herdenking met een bijdrage over Roger Vyvey, overlevende van de “Athen”.
De herdenkingsbijeenkomst werd afgesloten waarna de aanwezige nabestaanden deel konden nemen aan een boottocht naar het zinkpunt van de schepen en bloemen op het water konden leggen.
Onze speciale dank gaat uit naar Bruno Neurath-Wilson, die de gebeurtenissen op film vastlegde en de samenvatting maakte.
Achtergrond
Kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa deed zich een catastrofe voor in de Lübecker Bocht. Op 3 mei 1945 bombardeerden Britse vliegtuigen het vrachtschip “Thielbek” en het passagiersschip “Cap Arcona”, die voor anker lagen in de Lübecker Bocht bij Neustadt, ervan uitgaande dat Duitse troepen op de schepen waren. De meesten van hen waren echter gevangenen uit het concentratiekamp Neuengamme – bijna 7.000 van hen stierven die dag.
Ongeveer 10.000 gevangenen werden eind april van het concentratiekamp Neuengamme overgebracht naar Lübeck als onderdeel van een evacuatieoperatie. De SS plaatste hen uiteindelijk op vier verschillende schepen in de haven van Lübeck, waaronder de “Thielbek” en de “Cap Arcona”. De omstandigheden aan boord van de schepen waren catastrofaal, waardoor in de dagen voor de aanval veel gevangenen stierven.
Toen de Britse luchtmacht op 3 mei 1945 de “Thielbek” en de “Cap Arcona” bombardeerde als onderdeel van een aanval om “de vijandelijke schepen in de Lübecker Bocht te vernietigen”, verbrandden of verdronken bijna 7.000 gevangenen in de Lübecker Bocht. Sommigen die uit het water wisten te ontsnappen, werden enkele uren voor hun mogelijke vrijlating op het strand doodgeschoten.
Vertaald door Karel van der Meer
