Op 29 juni 2022 vond op uitnodiging van de tweede voorzitter van de Nationale Raad Doris Bures, van het Mauthausen Comité Oostenrijk en de Oostenrijkse kampgemeenschap Mauthausen voor de derde keer de uitreiking van de Hans Maršálekprijs plaats in Palais Epstein. Uitstekende prestaties op het gebied van herdenken, herinneren en bewustwordingswerk werden bekroond.
De prijs wordt uitgereikt ter nagedachtenis aan de ooggetuige Hans Maršálek, die zijn leven wijdde aan het onderzoeken en documenteren van de geschiedenis van het concentratiekamp Mauthausen en zijn subkampen. De voorzitter van het Mauthausen Comité Oostenrijk, Willi Mernyi, leidde de prijsuitreiking.
© Morgensztern, 2022
Een paar weken geleden vroegen Sonja Roth, Uta Kühl en Sandra Wachtel mij of ik de oorkunde van waardering in ontvangst wilde nemen voor het herdenkingsproject “Ort der Verbundenheit” (Plek voor Verbinding en Herinnering) van het concentratiekamp Neuengamme, omdat geen van de prijswinnaars uit Duitsland aanwezig konden zijn. Natuurlijk ging ik daar meteen mee akkoord.
Sindsdien heb ik telefonisch contact gehad met de dames en heb ik mij beziggehouden met het herdenkingsproject “Ort der Verbundenheit” (Plek voor Verbinding en Herinnering) en het concentratiekamp Neuengamme: familieleden van gevangenen en bezoekers van het concentratiekamp Neuengamme kunnen posters ontwerpen en afdrukken van voormalige gevangenen. De “Ort der Verbundenheit” (Plek voor Verbinding en Herinnering) bestaat uit een presentatie ter plekke in de vorm van drukplaten en een billboard, een drukkerij en een website met een digitaal archief. De posters kunnen bijvoorbeeld op (toegestane) openbare plaatsen worden aangebracht. Voorbijgangers maken op deze wijze kennis met de biografieën van gevangenen van het concentratiekamp Neuengamme. Een visualisatie en herdenking in de openbare ruimte.
Uta Kühl, penningmeester van de Amicale Internationale KZ-Neuengamme en dochter van overlevende Hermann Kühl, legt uit waarom de “Ort der Verbundenheit” (Plek voor Verbinding en Herinnering) zo belangrijk is voor de nabestaanden: “Heel, heel lang voelde ik me alleen. Alleen met mijn boosheid. Alleen met mijn verdriet. Alleen met mijn wil om te vechten voor een “nooit meer”. Het kennen van andere familieleden, het uitwisselen van ideeën, het levend houden van de herinnering, waakzaam zijn en vechten voor een ‘nooit meer’ geeft me kracht, vertrouwen en vastberadenheid.”
Ik kan Uta begrijpen, ik voel me net zo! Nooit meer!
De werkgroep Ort der Verbundenheit heeft zich met het project “Ort der Verbundenheit” aangemeld voor de Hans Maršálekprijs voor 2022 en wist zo ook de jury van het project te overtuigen. Het project kreeg een oorkonde. Helaas kon niemand van de projectgroep de prijsuitreiking bijwonen. Dankzij de hulp van Sandra Wachtel was het mogelijk om dr. Jasmin Freyer namens de projectgroep te vragen voor het in ontvangst nemen van de oorkonde tijdens de prijsuitreiking. Dr. Freyer zit in de culturele raad van de IKG Wenen (Israelitische Kultusgemeinde). De werkgroep wil dr. Freyer en haar man en Sandra Wachtel hartelijk bedanken voor het in ontvangst nemen en verzenden van de oorkonde en de grote betrokkenheid!
Vertaald door Karel van der Meer
