Nieuw elan voor Herdenken in Meensel-Kiezegem
Vanaf 2016 smelten in Meensel-Kiezegem (België) twee verenigingen samen onder de noemer Meensel-Kiezegem ’44. Zo zetten ze een nieuw elan in voor het onderzoeken, herdenken en herinneren van de tragische gebeurtenissen in het dorp tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Meensel-Kiezegem
Meensel-Kiezegem is een kleine deelgemeente van Tielt-Winge, gelegen op 40km van Brussel in Vlaanderen. Naar het einde van de Tweede Wereldoorlog vonden er door spanningen tussen collaboratie en verzet 2 razzia’s plaats op 1 en 11 augustus 1944. Net voor de bevrijding van de streek werden de meesten naar het concentratiekamp van Neuengamme gevoerd.
De trieste balans van beide vergeldingsacties was verbijsterend, 4 mensen ter plekke vermoord, 63 inwoners stierven in concentratiekampen en 28 gijzelaars van wie 9 vrouwen en meisjes overleefden de tragedie. De zwaarste tol heeft dit kleine dorp moeten betalen zonder aanwijsbare reden. Daardoor wordt het ook vernoemd, samen met Oradour en Lidice, als één van zwaarst getroffen gemeenschappen in Europa tijdens WOII.
N.C.P.G.R. Meensel-Kiezegem
Kort na de bevrijding werd er in België een nationale organisatie opgericht om de belangen te verdedigen van de slachtoffers en hun rechtstreekse erfgenamen, onder de noemer Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden van België.
In Meensel-Kiezegem werd al snel een lokale afdeling van deze nationale organisatie gesticht, met het oog op het jaarlijks herdenken van onze gevallen dierbaren. Tot op de dag van vandaag vindt er jaarlijks een herdenkingsplechtigheid plaats op de eerste zondag tussen 1 en 11 augustus. In 2000 richtte deze lokale afdeling ook een infolokaal in, specifiek over de gebeurtenissen van de razzia’s.
Stichting Meensel-Kiezegem ‘44
20 jaar geleden kreeg een groep van oorlogswezen het idee om de gebeurtenissen in Meensel-Kiezegem ’44 te vereeuwigen in een docudrama, gebaseerd op het boek Getuigenissen van Oktaaf Duerinckx. Deze filmgroep mondde enkele jaren uit in de Stichting Meensel-Kiezegem ’44. Het beeld ‘De Wanhoop van Meensel-Kiezegem’ werd opgericht in het voormalige kamp Neuengamme tijdens een eerste van vele jaarlijkse Herdenkingsreizen. Daarnaast werd er ook een lokaal museum opgericht met oog op het verhaal van de gedeporteerden naar de concentratiekampen in Duitsland.
Samenwerken & Samensmelten
Ondanks de gelijkgestemde doelstellingen van beide verenigingen bleven zij echter naast elkaar werken gedurende jaren, omwille van een verschillende visie in de besturen. De NCPGR Meensel-Kiezegem vooral met de focus op het herdenken binnen het dorp, waar de Stichting Meensel-Kiezegem ’44 eerder de nadruk legde op herinneringseducatie en de internationale werking met organisaties in Duitsland.
In de lente van 2015 kwam daar echter verandering in. Onder impuls van het gemeentebestuur rees de opportuniteit om beide musea onder te brengen in een heuse herdenkingssite, een nieuwe culturele en toeristische trekpleister voor de regio. Dit konden we als aanknopingspunt gebruiken om beide besturen nog dichter bij elkaar te brengen, wat uiteindelijk uitmondde in een fusie.
Herdenken, Herinneren & Onderzoeken
Op 23 november 2015 ontstond zo N.C.P.G.R. Meensel-Kiezegem ’44, met als speerpunten: herdenken, herinneren & onderzoeken:
– Herdenken via de jaarlijkse herdenkingsplechtigheden en herdenkingsreizen
– Herinneren met de beide musea, alsook de bekende reizende tentoonstelling doorheen Europa
– Onderzoeken met het studiecentrum dat periodiek publicatie uitbrengt omtrent de zaak van Meensel-Kiezegem
Met de samensmelting kwam ook verjonging in de vereniging, het bestuur bestaat vandaag uit erfgenamen van de 2e, 3e en zelfs 4e generatie. Op deze manier is Meensel-Kiezegem klaar voor een nieuw elan in het herdenken, meer dan 70 jaar na de tragische feiten.
De medewerkers van N.C.P.G.R. Meensel-Kiezegem ’44 vzw. © N.C.P.G.R. Meensel-Kiezegem ’44 .
